Een studierichting kiezen die aansluit bij mijn interesses, maakt dat ik nu graag studeer.

Lotte

Wist je dit?

Motivatie is een belangrijke factor om vol te houden, je doelen te bereiken en je goed in je vel te voelen. Elke student heeft een mix aan motieven om zich in te spannen voor zijn of haar studies. Het ideale motivatieprofiel combineert een hoge mate van zin of ‘goesting’ om te studeren en een lage mate van studiedruk. Je motivatie om je aan een taak te zetten verschilt van moment tot moment en hangt af van diverse factoren, zoals de aard van de leerstof of de motiverende stijl van een docent. Hoe meer autonoom, verbonden en competent je je voelt tijdens je studies, hoe beter het gesteld is met je motivatie en betrokkenheid.

Mogelijke motivatietypes

De zelfdeterminatietheorie, een van de hedendaagse theorieën over motivatie, onderscheidt verschillende types motivatie:

  • Autonome motivatie of ‘goesting’: Als je autonoom gemotiveerd bent, dan studeer je vanuit een innerlijke gedrevenheid: je bent spontaan geboeid of uitgedaagd door het studiemateriaal of je vindt de leerstof en je studies zinvol of waardevol.
  • Gecontroleerde motivatie of ‘moet’-ivatie: Gecontroleerde motivatie heeft te maken met druk. Scoor je hoog op gecontroleerde motivatie, dan zet je je in voor je studies omdat het moet. Die druk kan van buitenaf komen: je doet een inspanning voor je studie om je ouders niet teleur te stellen of hun waardering te verkrijgen. Maar het kan ook gaan om interne druk: je wil bewijzen dat je een verstandige, voorbeeldige student bent of je voelt je schuldig als je niet 100% je best doet.
  • Amotivatie of demotivatie: Amotivatie verwijst naar een gebrek aan motivatie. Terwijl je bij gecontroleerde en autonome motivatie nog een drijfveer hebt om te studeren, ontbreekt in dit geval elke motivatie om je in te zetten voor je studies. Je voelt je niet in staat om een gewenst resultaat te boeken of waardeert je studies onvoldoende, waardoor je hulpeloos of onverschillig wordt.

Je motivatie verschilt vaak van vak tot vak en je bent niet of alleen autonoom of alleen gecontroleerd gemotiveerd. Vaak vertoon je een mix van meerdere motivatietypes. Dit is bijvoorbeeld zo wanneer je een interessant stuk leerstof aan het verwerken bent (autonome motivatie) terwijl je ook van je ouders te horen krijgt dat je bij slechte resultaten onverbiddelijk moet stoppen met je studies (gecontroleerde motivatie).

Het ideale motivatieprofiel combineert een hoge mate van studiezin (‘goesting’) met een lage mate van studiedruk ‘moet-ivatie’. Uit onderzoek blijkt dat autonome motivatie de meest gewenste motivatie is en positieve gevolgen heeft voor hoe zelfstandig en grondig je studies aanpakt. Je maakt dan gebruik van meer diepgaande verwerkingsstrategieën, plant je studiewerk beter en kan je daar ook beter aan houden. Negatieve ervaringen zie je eerder als leerkansen dan als redenen om af te haken. Door te studeren heb je als autonoom gemotiveerde student het gevoel jezelf te kunnen ontplooien. Als je autonoom gemotiveerd bent, geeft studeren jou energie en je ontwikkeling een boost.

De voedingsbodem van motivatie

De drie psychologische basisbehoeften, autonomie, verbondenheid en competentie, geven zuurstof aan je motivatie. Hoe meer autonoom, verbonden en competent je je voelt tijdens je studies, hoe beter het gesteld is met je motivatie en je goesting, je enthousiasme en je gedrevenheid. Van autonome (en dus kwaliteitsvolle) motivatie is dus maar sprake als in zekere mate aan deze psychologische basisbehoeften is voldaan.

Lees meer over het ABC-fundament

Wat beïnvloedt je motivatie?

Hoe sterk je op een bepaald moment gemotiveerd bent voor een activiteit, hangt af van drie factoren:

  • De aantrekkelijkheid van de activiteit en hoe nuttig of hoe fijn jij ze zelf vindt.
  • De kans dat je de activiteit met succes zal uitvoeren, je kans op slagen.
  • De tijd die je nog verwijderd bent van je doel, van succes of beloning. Ligt je doel nog ver in de tijd, dan zal je minder gemotiveerd zijn tot gedrag om dat doel te bereiken.

Het inplannen van voldoende leuke momenten met mijn studiegenoten, maakt dat ik erna meer gemotiveerd aan de slag ga.

Steven

Krik je studiemotivatie op

Het is normaal dat je motivatie af en toe een dipje kent. Wil je je studiemotivatie opkrikken, dan kan je werken aan de factoren die je motivatie beïnvloeden. Hieronder vind je enkele tips.

  • Kies een studierichting die je boeit, waar je je graag voor wil inzetten en die aansluit bij je intern kompas. Sta regelmatig stil bij waarom je deze richting koos. Bij saaie of moeilijke vakken kan je dat einddoel soms wat uit het oog verliezen.
  • Zet je ABC-bril op: focus op hoe jij je eigen behoefte aan autonomie, verbondenheid en competentie kan vervullen. Deze basisbehoeften zijn de motor voor je motivatie.
  • Werk aan een goede studiehouding en stippel concrete doelen uit. Studeer niet in het wilde weg, maar maak een duidelijk overzicht van haalbare doelen. Een goede, concrete planning stelt je gerust en geeft je een boost als je ze haalt.
  • Hou regelmaat aan. Volg de colleges en verwerk de leerstof op tijd, zo blijven de vakken behapbaar en interessant om te volgen. Door regelmatig te studeren, zal je bovendien het gevoel hebben dat je de leerstof beter beheerst, waardoor je ook liever studeert (je doet graag waar je goed in bent). De aantrekkelijkheid van de taak en je autonome motivatie worden groter.
  • Zorg goed voor jezelf en bouw ademruimte in. Pauzeer regelmatig en gun jezelf een beloning, zeker als je met moeilijke vakken bezig bent. Het vooruitzicht van je favoriete tussendoortje, een wandelingetje of een zalig bad zodra je die bepaalde pagina hebt bereikt, kan een energieboost geven.
  • Zoek contact met vrienden en studiegenoten. Een sociaal netwerk is belangrijk en werkt ook stimulerend. Andere gemotiveerde studenten kunnen je gedrag en gevoelens positief beïnvloeden.
  • Denk niet zwart-wit en kijk positief naar wat moeilijk is. Te veel leerstof, te veel groepswerk of te weinig tijd voor je sociale leven: daar veel aan denken haalt je motivatie onderuit en versterkt je negatieve gevoelens. Probeer te kijken naar het positieve en naar wat je wel al met succes bent doorgeworsteld. Hou ook je einddoel voor ogen.

Aan de slag

In de online programma’s Gezonde Levensstijl en LifeCraft vind je een brede waaier aan tools om jezelf te versterken. Je ontdekt er ook hoe je je essentiële behoefte aan autonomie, verbondenheid en competentie - het ABC-fundament - kan vervullen en verstevigen.

Ontdek de programma's

Praat erover

Vind je het moeilijk om jezelf te motiveren? Praat dan met iemand bij wie je je goed voelt en die je vertrouwt. Liefst iemand die je kent, zoals een goede vriend of vriendin, je ouders, zus of broer. Praten lucht op en helpt je ook om zelf de dingen op een rijtje te zetten. Blijft het motivatieprobleem hardnekkig aanwezig en gaat het verder dan je studies, dan kan een gesprek met een studieadviseur en/of psycholoog nuttig zijn.

Hier kun je terecht

Sterker staan: studenten & expert aan het woord

Host Carola praat met student Mathias en met Maarten Vansteenkiste, professor in de ontwikkelingspsychologie (UGent). Thema is het ABC-fundament, de drie psychologische basisbehoeften voor mentaal welzijn.

Meer weten, lezen, horen?

Podcasts

Zelfhulp

TED Talks

Websites

  • Op Motiverend lesgeven vind je meer informatie over het ABC-fundament en hoe je een behoefteondersteunend klimaat creëert.

  • Onderwijskiezer.be biedt onderwijsnet-overschrijdende en neutrale informatie over het ganse onderwijslandschap in Vlaanderen en Brussel.

  • Columbus is een online platform dat je helpt bij het kiezen en begeleiden van je studiekeuze in het secundair onderwijs.

Boeken

  • Samen met Impetus Academy ontwikkelden we het stappenplan voor groeigesprekken die het ABC van studenten kunnen voeden. Dit stappenplan kan zinvol zijn voor begeleidingsgesprekken, ook op stage.
  • Vansteenkiste, M. & Soenens, B. (2015). Vitamines voor groei. Ontwikkeling voeden vanuit de zelf-determinatie theorie. Acco.