Ik kan op de campus mijn thuissituatie moeilijk loslaten. Familie is alles voor mij maar door de zorg voor mama, moet ik altijd bereikbaar zijn. Er kan op elk moment een noodgeval zijn. Ik voel me continu waakzaam en ongerust.

Gabriel

Wist je dit?

Één op vijf studenten in Vlaanderen is mantelzorger. 17% spendeert gemiddeld 5 tot 10 uur aan zorgtaken per week. 8% zelfs meer dan 10 uur per week. De helft van de mantelzorgende studenten ervaart de combinatie met studeren als moeilijk. Slechts 50% vraagt ondersteuning in de opleiding.

Wat houdt mantelzorgen als student in?

Mantelzorgers nemen allerlei soorten taken op. Die kunnen heel uiteenlopend zijn, afhankelijk van de zorgnood:

  • Emotionele ondersteuning zoals een luisterend oor of troost bieden, gezelschap houden, de zorgvrager bijstaan bij de dokter of in het ziekenhuis.
  • Huishoudelijke taken zoals boodschappen doen, koken, helpen in het huishouden, passen op een broer of zus.
  • Fysieke ondersteuning zoals iemand uit bed helpen, ondersteunen bij het nemen van de trap.
  • Lichamelijke zorgtaken zoals helpen bij het wassen, het aan- en uitkleden, make-up aanbrengen.
  • Administratieve taken zoals het verzamelen van voorschriften, opvolgen van verzekeringen.
  • Financiële hulp door bijvoorbeeld een extra betaalde job op te nemen om rekeningen mee te betalen, het regelen van het gezinsbudget,...
  • Medische taken  zoals helpen bij het innemen van medicijnen, wondzorg, aanleggen van verbanden,...

Positieve invloeden

Mantelzorgen kan belastend zijn, maar brengt ook veel positiefs mee. Door de zorg heb je vaak een nauwe band met je familie. Je leert heel wat nuttige taken zoals verzorging of huishoudelijke taken. Het zorgen voor een naaste draagt bij aan je persoonlijke ontwikkeling. Je voelt je nuttig in je rol.

Een grote impact

Jonge mantelzorger zijn, kan ook uitdagingen bieden tijdens de studies. Zo kan het uitdagend zijn om (op tijd) in de les aanwezig te zijn en voldoende tijd te hebben om te studeren. Of taken uit te voeren en deadlines te halen. Ook bij het doorlopen van stages kan er het gevoel zijn van tijd tekort te komen.

Deze uitdagingen kunnen leiden tot studievertraging, en soms zelfs tot het stopzetten van de studies.

De combinatie kan ook wegen op je sociaal leven. Vaak heb je mindert tijd voor vrienden en het deelnemen aan ontspannende activiteiten met medestudenten. Je kan ook gevoelens van eenzaamheid en stress ervaren. Dat is heel normaal.

Ondersteuning tijdens de opleiding

Hogescholen en universiteiten hebben een breed ondersteuningsaanbod. Zo hebben heel wat hogescholen en universiteiten een ‘mantelzorgstatuut’ of een ‘statuut individuele omstandigheden’.

Via dit statuut heb je recht op ondersteunende onderwijs- en examenmaatregelen, zoals toegang tot lesopnames, de mogelijkheid om de les vroeger te verlaten of later aan te sluiten, flexibiliteit met deadlines, stages en examens.

Nood aan ondersteuning?

Ga dan in gesprek met het aanspreekpunt inclusie van je hogeschool of universiteit. Zij kunnen je gericht advies geven rond dit statuut en het ondersteuningsaanbod.

Elke situatie is uniek en vraagt om andere oplossingen.
Individuele maatregelen en ondersteuning worden dus altijd op maat en in dialoog bepaald.

Overzicht aanspreekpunten

Ik ben niet alleen een student, ik ben ook een mantelzorger. Beide rollen vragen veel van me, maar met de juiste ondersteuning en wat flexibiliteit kunnen ze naast elkaar bestaan.

Jozefien

Het is niet vanzelfsprekend om zorgen op te nemen voor een naaste. Ook al ben je behulpzaam, zorgend, respectvol.

Vergeet jezelf niet. Het is ook belangrijk om zorg te dragen voor jezelf te zorgen terwijl je zorgt draagt voor iemand anders.

Praat erover

Blijf niet met je zorgen zitten. Ga in gesprek met iemand uit je naaste omgeving die je vertrouwt en bij wie je je goed voelt. Dat kan enorm opluchten en helpt je de dingen op een rijtje te zetten. Je kan ook samen de stap naar hulp zetten.

Durf je je zorgen niet meteen vertellen aan iemand uit je omgeving, probeer er dan over te praten met iemand die vertrouwd is met soortgelijke verhalen. Dat kan bijvoorbeeld je huisarts zijn of iemand van je hogeschool of universiteit. Ook bij ZoJong! En Mantelzorg kan je terecht voor informatie, advies en een plek om te ventileren en hun gevoelens te uiten.

Bezorgd om iemand?

Maak je je zorgen over een vriend of vriendin of over de impact die het mantelzorgen heeft? Praat er dan over en deel je bezorgdheid. Blijf rolvast. Je bent geen professional en hoeft het probleem niet op te lossen. Probeer begripvol en zonder oordeel te luisteren.

Tips om in gesprek te gaan

Zorgzaam studeren: studenten en expert aan het woord

Host Carola gaat in gesprek met student Kris en met professor Piet Bracke (UGent) over mantelzorg. Professor Bracke is specialist op dit domein vanuit een sociologisch perspectief.

Meer weten, lezen en horen?

Podcast

Zelfhulp

  • ZoJong! is een organisatie die een platform biedt voor jonge mantelzorgers, waar zij terecht kunnen voor informatie, advies en een plek om te ventileren en hun gevoelens te uiten.
  • Steunpunt Mantelzorg zet zich in voor mantelzorgers, jong en oud. Je kan er terecht met je vragen over mantelzorg, of voor workshops, praatgroepen en infosessies.

Website

Literatuur