Wist je dat?

Om je fysiek goed te voelen moet je voldoende eten, drinken en slapen. Om je mentaal goed te voelen en veerkrachtig te zijn, moeten je drie psychologische basisbehoeften (autonomie, verbondenheid en competentie) worden ingevuld. Als lesgever of begeleider beïnvloed je het ABC van studenten. De ketting van motivatie en het begeleiderskompas bieden houvast om te kiezen voor een aanpak die het ABC van studenten ten volle ondersteunt. Je kan dit ook toepassen bij het voeren een gestructureerd groeigesprek.

Het ABC-fundament

Autonomie, verbondenheid en competentie, de drie psychologische basisbehoeften of het ABC-fundament, geven zuurstof aan je motivatie, prestaties, welbevinden en persoonlijke groei. Dat is zo voor iedereen, jong of oud, man of vrouw, Aziaat of Europeaan. Deze behoeften zijn universeel.

Hoe meer autonoom, verbonden en competent je je voelt, hoe groter de positieve impact op je motivatie en goesting, je prestaties, welbevinden en je gedrevenheid. Worden je basisbehoeften beknot, dan voel je je vaak minder goed en ben je kwetsbaarder voor emotionele problemen.

ABC fundamnt
Ontdek het ABC-fundament

De ketting van motivatie

De ketting van motivatie biedt jou als lesgever of begeleider een kader om gericht te analyseren hoe de context inspeelt op de motivatie, en hoe die op haar op haar beurt tot bepaalde effecten leidt.

Je kunt de ketting ook hanteren als onderzoeksinstrument. Door de ketting hypothetisch in te vullen kun je nagaan welke actie tot het gewenste effect kan leiden.

ketting motivatie
Ontdek de ketting van motivatie

Het begeleiderskompas 

Het begeleiderkompas biedt een kader om tijdens je begeleidingsmomenten met studenten zowel autonomie-ondersteunend te handelen als structuur te bieden.

De volgende stijlen voeden de autonomie, verbondenheid en competentie van studenten:

  • Participatief: je gaat in dialoog met de student, biedt ruimte voor inspraak en reikt keuzes aan.
  • Afstemmend: je gebruikt uitnodigende taal, vertrekt vanuit het perspectief van de student en biedt de student ruimte om behoeften en bezorgdheden te uiten. Je benoemt de meerwaarde van opdrachten, beslissingen en verwachtingen.
  • Begeleidend: je brengt gepaste hulp samen met de student in kaart, stimuleert de student tot zelfinzicht voor wat al goed loopt en wat de volgende stappen zijn.
  • Verhelderend: je communiceert duidelijk over verwachtingen en doelen, je biedt overzicht en je voorziet in een consequente follow-up.
Ontdek het begeleiderskompas

Het verloop van een groeigesprek

Tijdens een groeigesprek zoek je vanuit een nieuwsgierige grondhouding aansluiting bij het perspectief van de student.

Je treedt op als coach en laat de student de leiding nemen in het gesprek. Tegelijkertijd ga je gestructureerd te werk, met als doel om de student maximaal in zijn of haar basisbehoeften te ondersteunen.

Via een visuele houvast bied je de student inspraak in de (volgorde) van te bespreken thema’s en creëer je duidelijkheid over de doelstelling en de opbouw van het gesprek. Zo weet de student waaraan zich te verwachten tijdens het gesprek.

Je moedigt ook zelfreflectie aan en bevraagt hoe de student kijkt naar de opvolging van datgene wat tijdens het gesprek besproken werd.

Ontdek het stappenplan

Wat je zegt, doet ertoe

Feedback biedt studenten de kans om bij te leren en zichzelf verder te ontwikkelen. Wat je zegt, en hoe je deze boodschap brengt, doen ertoe.

Vaak bekijk je de wereld door je eigen gekleurde bril. Dat kan al snel leiden tot specifieke interpretaties of beoordelingen van bepaalde situaties.

Wees objectief en geef enkel de feiten weer. Luister naar de kijk van de student op de feiten en beschrijf de impact van het gedrag van de student op jezelf en anderen.

Laat daarbij ook ruimte voor de student om te reageren op de inhoud van jouw feedback boodschap en formuleer samen een concrete en duidelijke aanpak voor de toekomst, die haalbaar aanvoelt voor de student.

Ontdek motiverende feedback

Het roer van je leven in eigen handen: LifeCraft

LifeCraft is een online zelfhulpprogramma waarin je als student leert om door een ABC-bril naar je leven te kijken. Door meer aandacht te hebben voor het versterken van je eigen ABC-behoeften neem je het roer van je leven steviger in eigen handen.

Ontdek LifeCraft

Sterker worden: studenten & experten aan het woord

Host Carola praat met student Mathias en met Maarten Vansteenkiste, professor in de ontwikkelingspsychologie (Universiteit Gent). Thema is het ABC-fundament, de drie psychologische basisbehoeften voor mentaal welzijn.

Meer weten, lezen, horen?

Podcasts

Zelfhulp

TED Talks

Websites

  • Het Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs (SIHO) ondersteunt in opdracht van de Vlaamse overheid de Vlaamse hogescholen en beleidsmakers bij het implementeren van een duurzaam en geïntegreerd beleid en praktijk voor mentaal welzijn. Instellingen kunnen er gratis terecht voor advies en coaching op maat.
  • Op Motiverend lesgeven vind je meer informatie over het ABC-fundament en hoe je een behoefteondersteunend klimaat kunt creëren.
  • Samen met Impetus Academy ontwikkelden we het stappenplan voor groeigesprekken die het ABC van studenten kunnen voeden. Dit stappenplan kan zinvol zijn voor begeleidingsgesprekken, ook op stage.

Boeken

  • Vansteenkiste, M. & Soenens, B. (2015). Vitamines voor groei. Ontwikkeling voeden vanuit de zelfdeterminatietheorie. Acco.