Heb je je alcoholgebruik niet meer onder controle en slaat ‘willen’ drinken om in ‘moeten’ drinken, dan kan er sprake zijn van alcoholafhankelijkheid of -verslaving.
Toegeven aan mijn familie dat ik een drankprobleem had, vond ik bijzonder moeilijk.
Alcoholgebruik wordt in de maatschappij vaak als belangrijk en ‘normaal’ beschouwd. 70% van de alcoholverslavingen bij volwassenen ontstaat in de studententijd. Ongeveer 30% van de studenten drinkt te veel alcohol. Het aantal studenten dat verslaafd is aan alcohol blijft stabiel op 2 à 5%. Er is vooral een toename van drinkpatronen zoals bingedrinken, indrinken en drankspelletjes. Jongeren met een drankprobleem zetten vaak moeilijk de stap naar hulp.
Alcohol heeft een direct effect op het lichaam. Het verdooft de hersenen en beïnvloedt gevoelens. Dat kan uitgelatenheid of overmoed maar ook agressie, zorgeloosheid, rust, slaperigheid, ontspanning of onverschilligheid teweegbrengen.
Een grotere hoeveelheid alcohol vertraagt het reactievermogen. Je hoort en ziet minder scherp. Zelfvertrouwen kan misleidend toenemen en omslaan in roekeloosheid. Dat kan gevaarlijk zijn, bijvoorbeeld in het verkeer. Alcoholgebruik is dan ook een belangrijke risicofactor voor ongevallen en verwondingen, zeker ook bij studenten.
Nog meer alcohol vermindert de controle over bewegingen en coördinatievermogen. Lopen wordt wankelen, praten wordt lallen. Vaak herinner je je later niet meer wat er is gezegd of gebeurd. Een overdaad aan alcohol kan leiden tot coma en hartproblemen.
Het effect van alcohol is niet voor iedereen hetzelfde. De een voelt zich al aangeschoten na één glas, de ander voelt dat pas na meerdere glazen. Sommigen vinden de effecten van alcohol fijn, anderen juist helemaal niet.
Als jongere ben je sneller en sterker onder invloed omdat je kleiner bent, minder weegt en in een groeifase zit. Hersenen, zenuwstelsel en organen van jongeren zijn dan ook kwetsbaarder voor de schadelijke inwerking van alcohol. Heel veel drinken op jonge leeftijd kan tot onherstelbare schade leiden.
Er is ook een verschil tussen jongens en meisjes. Aangezien alcohol zich verspreidt in het lichaamsvocht en jongens daar gemiddeld 10% meer van hebben dan meisjes, zijn meisjes sneller en sterker onder invloed dan jongens.
Die vraag heeft geen eenduidig antwoord. Het hangt bijvoorbeeld af van de hoeveelheid alcohol die je drinkt, de manier waarop en hoelang je drinkt. Het hangt bovendien ook af van de mate waarin alcohol een rol speelt in het dagelijkse leven.
Wanneer je je alcoholgebruik niet meer onder controle hebt, verandert het ‘willen’ drinken in ‘moeten’ drinken. Je wordt afhankelijk van alcohol en functioneert niet meer goed zonder. Het verlangen naar alcohol speelt dan continu door je hoofd.
De afhankelijkheid van alcohol situeert zich op twee vlakken:
lichamelijke afhankelijkheid: Drink je een tijdje geen alcohol, dan krijg je ontwenningsverschijnselen zoals zweten, beven, een gespannen gevoel en een slechte slaap.
geestelijke afhankelijkheid: Ben je niet in de mogelijkheid om te drinken, dan heeft dit invloed op je stemming. Je wordt prikkelbaar of angstig. Ondanks de kater en de ontwenningsverschijnselen blijf je alcohol gebruiken.
Een alcoholverslaving is schadelijk voor je lichaam en je geest maar ook voor je omgeving. Ze kan aan de basis liggen van gezondheidsproblemen, financiële moeilijkheden en ruzies met naasten. Je gaat slechter presteren op school, voelt je eenzaam en kan psychische klachten ontwikkelen. De kans bestaat ook dat je jezelf en anderen in gevaarlijke situaties brengt.
Er zijn vier types van overmatig alcoholgebruik:
overmatig of excessief drinken: Je drinkt meer dan verantwoord is voor je gezondheid. Dit kan samengaan met bepaalde omstandigheden (bijvoorbeeld uitgaan) of problemen (bijvoorbeeld een conflict met je vriend), maar dat is niet noodzakelijk.
alcoholmisbruik: Alcohol krijgt een vaste functie in je leven als middel om te ontspannen, te vluchten van problemen, te genieten, de avond te beginnen enzovoort. Ondanks lichamelijke, psychische of sociale problemen blijf je dit doen.
bingedrinken: Je drinkt een grote hoeveelheid alcohol in een korte tijdspanne: voor mannen minstens 6 glazen in 2 uur tijd, voor vrouwen minstens 5 glazen. Wie bingedrinkt wil niet zozeer genieten van alcohol maar vooral snel in een dronken roes raken.
alcoholafhankelijkheid of alcoholverslaving: Je kan niet meer functioneren zonder alcohol en bent er geestelijk en/of lichamelijk van afhankelijk. Ondanks de kater en de ontwenningsverschijnselen blijf je alcohol gebruiken.
Verminder of stop je het drinken van alcohol na een periode van overmatig gebruik, dan kan je ontwenningsverschijnselen ervaren zoals bevende handen, zweten, spierkrampen, somberheid, een onrustig of angstig gevoel, vermoeidheid of een slechte slaap.
Ontwenningsverschijnselen verschillen van persoon tot persoon. Sommigen hebben er meer last van dan anderen. Meestal ontstaan deze verschijnselen tijdens de eerste dagen waarin je mindert of stopt met alcohol. Na een paar dagen nemen ze weer af, maar van een gespannen gevoel, angst, somberheid en een slechte nachtrust kan je langer last hebben.
Alcohol is en blijft een schadelijke stof. Daarom vind je hier enkele tips om je alcoholgebruik onder controle te houden:
Drink alleen alcohol in je vrije tijd.
Zorg dat je altijd goed gegeten hebt voordat je alcohol drinkt.
Drink niet meer dan 10 standaardglazen per week en niet meer dan 3 standaardglazen per keer.
Spreid je gebruik best over meerdere dagen in de week. Las minstens 2 alcoholvrije dagen per week in om lichamelijk te recupereren en gewoontevorming te voorkomen.
Drink water als je dorst hebt. Wissel een rondje alcohol af met een rondje water. Zo krijg je automatisch half zo veel alcohol binnen en hou je je vochtgehalte op peil. Want het is net een vochttekort dat die kater zo verschrikkelijk maakt.
Neem kleine slokjes van je drankje, probeer ervan te genieten.
Zeg eens ‘nee’ en kies voor alcoholvrij.
Bepaal op voorhand wat en hoeveel je gaat drinken en hou je aan dit voornemen.
Bedenk op welk tijdstip je wil stoppen met het drinken van alcohol.
Je alcoholgebruik veranderen is vaak niet makkelijk. Vooral in het begin kan het lastig zijn om je aan je voornemen te houden en met sociale druk om te gaan. Focus op je doel en beloon jezelf! Wees trots op jouw ‘nee’, hij betekent een ‘ja’ aan jezelf.
Ik ben blij dat ik de stap gezet heb om aan mijn probleem te werken. Het deed ook goed dat ik eindelijk met iemand over mijn problemen kon praten.
Drink je te veel maar vind je het moeilijk om erover te praten? Velen schamen zich en zoeken excuses voor hun alcoholmisbruik. Maar een alcoholverslaving is niets om je over te schamen, het kan iedereen overkomen. Maak je je zorgen, probeer dan toch het gesprek aan te gaan. Liefst met iemand uit je naaste omgeving die je vertrouwt en bij wie je je goed voelt. Praten kan enorm opluchten en helpt je de dingen op een rijtje te zetten. Je kan ook samen de stap naar hulp zetten.
Durf je het niet meteen kwijt aan iemand uit je omgeving? Praat er dan over met iemand die vertrouwd is met vergelijkbare verhalen, zoals je huisarts of iemand van je hogeschool of universiteit.
Deel je je verhaal liever anoniem? Dan kun je terecht bij Awel (102 of awel.be) of Tele-Onthaal (106 of tele-onthaal.be). Bij vragen over zelfdoding of donkere gedachten, kun je de Zelfmoordlijn (1813 of zelfmoord1813.be) bellen. Je kan ook met hen chatten.
Wil je je alcoholgebruik stoppen of minderen dan vind je ook houvast in online programma’s. Bij de Druglijn kun je terecht voor alle vragen over alcohol, drugs, pillen, gamen en gokken. Je vindt er ook zelftests en zelfhulpmodules.
Voel je dat het je alleen niet lukt? Dan is het belangrijk om professionele hulp in te schakelen. Zo kun je terecht bij hulpverleners die zich gespecialiseerd hebben in alcoholgebruik. Meer info krijg je anoniem bij de Druglijn of rechtstreeks via je huisarts.
Er zijn verschillende vormen van hulpverlening mogelijk maar er is geen magische methode die alles voor jou zal oplossen. Bij zowat alle vormen van hulpverlening komen een aantal werkzame elementen terug zoals:
- het versterken van je motivatie om te stoppen of te minderen
- behandeling van de ontwenningsverschijnselen
- eventueel ondersteunende medicatie
- het leren herkennen van je risicosituaties
- het verhogen van je zelfvertrouwen, o.a. door nadruk op je kwaliteiten en vaardigheden
Alcohol- en middelenmisbruik is het centrale thema in deze podcast. Host Carola heeft het erover met studente Louise en met professor dr. Ronny Bruffaerts (KU Leuven), specialist psychische gezondheid van onder andere studenten.
Merk je dat een vriend(in) te veel drinkt? Dan weet je misschien niet goed wat te zeggen of te doen. Maak het probleem bespreekbaar, oordeel niet en praat vanuit je bezorgdheid.
Op Druglijn.be kan je terecht voor alle vragen over alcohol, drugs, pillen, gamen en gokken. Je vindt er ook zelftests en zelfhulpmodules.
Maxx app ondersteunt je op een positieve en praktische manier bij het minderen of stoppen met drinken.
Op VAD (Vlaams Expertisecentrum Alcohol en andere drugs) vind je alle relevante info rond alcohol, illegale drugs, psychoactieve medicatie, gokken en gamen.
Bij de zelfhulpgroepen Anonieme Alcoholisten, SOS Nuchterheid, Bewustveranderen en Projectjongeren kan je terecht voor opvang, steun en nuttige informatie.
Je bent niet alleen. Maak kennis met inspirerende verhalen van studenten over kwetsbaarheid en twijfel, maar ook over de kracht van verbondenheid.
Bekijk de verhalen