Voorbeelden en aanbevelingen

Duidelijkheid creëren

Heldere verwachtingen communiceren aan studenten is een belangrijke component van een verhelderende lesgeefstijl. Deze verwachtingen kunnen meer op inhoud (bv. welke leerstof moet gekend zijn voor het examen), dan wel op gedrag en regels gericht zijn (bv. al dan niet verplichte aanwezigheid in de les). Dit laatste impliceert dat jij als lesgever ook bepaalde grenzen stelt en deze duidelijk naar studenten toe communiceert.

Naast het formuleren van duidelijke (en dus concrete) verwachtingen, kan jij als lesgever ook zorgen voor een duidelijke indeling en overzicht van de lessenreeks. Zo bouwen sommige lesgevers hun PowerPointpresentatie steeds op dezelfde wijze op, startend met een inleidend voorbeeld, de eindcompetenties, een overzicht van de les en een situering van de les of het thema binnen het geheel van de cursus. Het formuleren van goede eindcompetenties is hierbij uitermate belangrijk.

Onder meer door het ontstaan van technologische hulpmiddelen (bv. online leerplatformen, PowerPoint) is de hoeveelheid cursusmateriaal voor sommige vakken sterk gestegen. Naast lesnota's hebben studenten soms een syllabus, een boek en de PowerPointpresentaties. De verscheidenheid aan materiaal kan voor sommige studenten verwarring veroorzaken. Een gelijkaardige structuur voor de verschillende materialen kan hierin helpend zijn.

Consequente opvolging

Een verhelderende lesgever maakt niet enkel de verwachtingen duidelijk, maar volgt ze ook consequent op. De lesgever volgt op of studenten de lessen goed begrijpen en afspraken worden nagekomen en stelt verwachtingen indien nodig bij. Die consequente opvolging biedt houvast voor studenten en zorgt er bovendien voor dat lesgevers ook aanpassingen kunnen doorvoeren indien dit zich opdringt.

Het bieden van structuur en duidelijkheid in mijn lessen verschilt sterk van groep tot groep. Zo merk ik dat ik in mijn studentengroep uit de eerste bachelor veel meer zelf de hoofdzaken van de bijzaken moet onderscheiden, terwijl dit in mijn studentengroep uit de derde bachelor niet meer zo sterk hoeft. Daar volstaat het om het bredere kader te schetsen.

Wat moeten we kennen voor het examen? Als lesgever krijg je die vraag geregeld. Studenten verlangen immers in grote mate naar duidelijkheid over het examen. Die duidelijkheid kan onder meer geboden worden door per les enkele leerdoelen voorop te stellen. Een voorbeeld uit een les van het vak ‘sportpedagogiek'.

  • Het doel van klasmanagement aangeven
  • Formuleren op welke niveaus klasmanagement zich afspeelt
  • Het verschil tussen bewegingstijd en actieve leertijd (ALT) duiden
  • Het verband tussen ALT & instructie aangeven

Tijdens een les macro-economische bedrijfsomgeving werd het IS-LM en AS-AD model behandeld. Omdat de lesgever uit voorgaande jaren weet dat deze modellen soms als erg complex ervaren worden door studenten, besluit zij op het einde van de les een meerkeuze quizvraag te stellen aan hen. Ze merkt op dat de meeste studenten een fout alternatief uitkiezen en dus een gelijkaardige denkfout maken en beslist de volgende les te openen met een korte herhaling van de modellen waarbij ze dieper ingaat op de aanwezige denkfout.